Hyperemesis gravidarum (HG – ernstige zwangerschapsmisselijkheid en overgeven) en medicatie gaan bijna hand in hand. De meeste vrouwen die HG krijgen, kunnen niet functioneren zonder enige vorm van medicatie of lopen hierdoor ernstige gezondheidsschade op. Vaak worden anti-misselijkheidsmedicijnen (zoals Emesafene, Primperan of Zofran) voorgeschreven, eventueel samen met een maagbeschermer (zoals Omeprazol of Antagel).

Sinds 9 januari 2025 is er in Nederland een landelijke richtlijn van kracht voor de behandeling van hyperemesis gravidarum (HG) – ernstige zwangerschapsmisselijkheid en overgeven. Deze richtlijn is een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en is opgesteld door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers uit de gynaecologie, verloskunde, psychiatrie en huisartsgeneeskunde. Stichting ZEHG heeft hierbij waardevolle inbreng geleverd vanuit het patiëntenperspectief.

In de richtlijn is onder andere een stappenplan en medicatieadvies opgenomen. Want HG en medicatie gaan vrijwel altijd hand in hand: de meeste vrouwen met HG kunnen niet functioneren zonder medicatie, of lopen zonder behandeling ernstige gezondheidsrisico’s. Vaak worden anti-misselijkheidsmedicijnen zoals Emesafene, Primperan of Zofran voorgeschreven, eventueel in combinatie met een maagbeschermer zoals Omeprazol of Antagel.

Hoewel er nu een landelijke richtlijn is, kan het zijn dat de toepassing ervan in de praktijk nog verschilt. In het verleden was er geen algemeen erkend protocol, waardoor artsen zelf bepaalden welke medicatie zij voorschreven. Dit leidde tot grote verschillen tussen ziekenhuizen. De nieuwe richtlijn biedt nu houvast, maar het blijft belangrijk om in gesprek te gaan met je arts.

Als je arts terughoudend is met het voorschrijven van medicatie, bijvoorbeeld omdat hij of zij zegt dat het “slecht is voor de baby”, dan mag je altijd vragen om een toelichting. Welk risico wordt precies bedoeld? Hoe groot is dat risico? En wat zijn de risico’s van géén medicatie? Vrouwen met onbehandelde HG blijven vaak overgeven en kunnen nauwelijks eten of drinken. Onderzoek naar de Hongerwinter laat zien dat ondervoeding tijdens de zwangerschap blijvende gevolgen kan hebben voor het kind. Ook voor de moeder kan ondervoeding en uitdroging ernstige gevolgen hebben.

Je kunt je arts ook vragen hoe hij of zij de behandeling zonder medicatie zou willen vormgeven, en wat de verwachte gevolgen daarvan zijn voor jou en je baby. Zie ook het statement van Stichting ZEHG.

Is je arts niet bereid om zijn of haar keuze toe te lichten of verder onderzoek te doen? Dan kun je aangeven dat je graag een second opinion wilt. Je kunt hiervoor een andere gynaecoloog benaderen. Controleer wel even je polisvoorwaarden, want sommige zorgverzekeraars stellen hier eisen aan.